210 32 31 079 [email protected]
BLOG

Κοινωνία

Έχεις δεύτερες σκέψεις για τον Χριστιανισμό;

Έχεις δεύτερες σκέψεις για τον Χριστιανισμό;

Μια ανοιχτή επιστολή προς έφηβες και εφήβους που αμφιβάλλουν για τον Χριστιανισμό.

της Rebecca McLaughlin 

Κατανόηση για όσους αμφιβάλλουν

«Πιστεύω, Κύριε! Αλλά βοήθησέ με, γιατί η πίστη μου δεν είναι δυνατή» (Μάρκος 9:24). Ένας απελπισμένος άνδρας ξεστομίζει αυτά τα λόγια τη στιγμή που φέρνει τον γιο του στον Ιησού, για να τον γιατρέψει: «Αν μπορείς να κάνεις κάτι, σπλαχνίσου μας και βοήθησέ μας». Ο Ιησούς τού είπε τούτο: «Εάν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά γι’ αυτόν που πιστεύει». Αμέσως τότε φώναξε δυνατά ο πατέρας του παιδιού και είπε με δάκρυα: «Πιστεύω, Κύριε! Αλλά βοήθησέ με, γιατί η πίστη μου δεν είναι δυνατή» (Μάρκος 9:22-24). 

Ίσως κι εσύ έχεις αισθανθεί έτσι στο παρελθόν ή νιώθεις έτσι σήμερα. Πιστεύεις στον Ιησού αλλά μερικές φορές η πίστη και η σιγουριά σου εξασθενούν. Πιθανόν δυσκολεύεσαι να καταλάβεις τι ακριβώς εννοεί η Αγία Γραφή, αφού διδάσκει εντελώς διαφορετικά πράγματα από αυτά που πιστεύουν οι φίλοι σου. Μερικές φορές αναρωτιέσαι τι είναι πραγματικά αλήθεια. Κι αν τελικά η επιστήμη έχει όντως διαψεύσει την ύπαρξη του Θεού; Κι αν οι χριστιανοί είναι φανατικοί υποστηρικτές της απαγόρευσης του γάμου των ομοφυλοφίλων; Κι αν όλες οι θρησκείες οδηγούν στην ίδια αλήθεια απλώς από διαφορετικά μονοπάτια; Κι αν ο Ιησούς δεν υπήρξε ποτέ ή τα λεγόμενά του έχουν μεγαλοποιηθεί μέσα στους αιώνες; 

Υπάρχουν πολλοί ευγενικοί και σκεπτόμενοι άνθρωποι που τα πιστεύουν όλα αυτά και ταυτόχρονα αμφιβάλλουν. Εάν κι εσύ νιώθεις κάπως έτσι, δεν είσαι μόνος. Σε καμία περίπτωση δε χρειάζεται να φοβάσαι πως η πίστη σου θα καταρρεύσει εάν ρωτάς δύσκολες ερωτήσεις. Το να θέτεις ερωτήματα είναι συχνά ο καλύτερος τρόπος για να μάθεις την αλήθεια. Ακόμη, ο Ιησούς είναι πολύ πιο έξυπνος απ’ ότι εμείς, για να ανησυχούμε πως θα «δυσκολευτεί» να απαντήσει στα ερωτήματά μας. Στην πραγματικότητα, μας καλεί να αγαπάμε τον Θεό με όλη μας την καρδιά, την ψυχή, τον νου και τη δύναμη (Μάρκος 12:30). 

Πίστη και Επιστήμη 

Τι συμβαίνει, λοιπόν, με όλες αυτές τις ερωτήσεις; Μερικοί άνθρωποι θεωρούν πως η επιστήμη υπονομεύει την πίστη στον δημιουργό Θεό. Ωστόσο, οι πρώτοι άνθρωποι που ανέπτυξαν τη μοντέρνα επιστήμη ήταν Χριστιανοί. Δεν αντιμετώπιζαν την επιστήμη ως μια εναλλακτική πρόταση για την πίστη στον Θεό που έφτιαξε τον κόσμο. Αντίθετα, έβλεπαν την επιστήμη ως έναν δρόμο προς την κατανόηση της δημιουργίας του κόσμου από τον Θεό. Οι πιστοί Χριστιανοί αφενός μεν συμφωνούν μεταξύ τους πως ο Θεός δημιούργησε όλο τον κόσμο και ό,τι βρίσκεται μέσα σε αυτόν, αφετέρου δε, ενίοτε διαφωνούν στις επιμέρους λεπτομέρειες ως προς τον τρόπο που ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, οι Χριστιανοί συζητούν εδώ και πολλά χρόνια τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε όσα ανακαλύπτουμε μέσα από την επιστήμη και από τον Λόγο του Θεού. 

Ίσως κι εσύ να γίνεις στο μέλλον επιστήμονας ή θεολόγος και να συμμετέχεις σε αυτές τις συζητήσεις. Όμως, σε αυτή την ηλικία μπορεί να σε ενθαρρύνει το γεγονός ότι μερικοί από τους κορυφαίους επιστήμονες στον κόσμο –από τους κλάδους της βιολογίας και της φυσικής και από της ψυχολογίας και της αστρονομίας– ακολουθούν αληθινά τον Ιησού Χριστό. Η επιστήμη δεν τους οδήγησε στο να εμπιστευτούν λιγότερο τον Θεό. Αντίθετα, τους ωθεί να Τον λατρεύουν όλο και περισσότερο! 

Σεξουαλικότητα και Γάμος

Ποια είναι η διδασκαλία της Βίβλου σχετικά με την σεξουαλικότητα και τον γάμο; Στην κουλτούρα μας πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως το να περιορίζεται το σεξ μόνο μέσα στα πλαίσια του γάμου και να ορίζεται ως μια σχέση διαθήκης-συμφωνίας μεταξύ ενός άνδρα και μίας γυναίκας είναι κακό και απεχθές, ιδιαίτερα προς τους ανθρώπους που θέλουν να παντρευτούν κάποιο πρόσωπο του ίδιου φύλου. 

Ωστόσο, εάν ψάξεις πραγματικά τι λέει η Αγία Γραφή για τη σεξουαλικότητα, θα διαπιστώσεις πως δεν πρόκειται για μια ιστορία μίσους και κακίας. Αντίθετα, είναι μια ιστορία αγάπης, την οποία δε φτιάξαμε εμείς οι άνθρωποι. Ο ίδιος ο Θεός έγραψε αυτή την ιστορία αγάπης, στην οποία ο Ιησούς Χριστός είναι ο γαμπρός και η Εκκλησία η νύφη. Η ιστορία ξεκινά με τη Γένεση, όταν ο Θεός έφτιαξε τους ανθρώπους κατά τη δική Του εικόνα ως άνδρα και γυναίκα (Γένεση 1:26-27) και στην πορεία τους ένωσε «σε μία σάρκα» (Γένεση 2:24). Καθώς όμως, προχωρά η αφήγηση της Παλαιάς Διαθήκης, κατανοούμε πως ο γάμος δείχνει τον δρόμο για κάτι πολύ μεγαλύτερο: ο Θεός παρομοιάζεται με έναν στοργικό και πιστό σύζυγο και ο λαός Του παρομοιάζεται με τη νύφη. Ωστόσο, αυτός ο γάμος απέτυχε, καθώς ο λαός συνεχώς «απατούσε» πνευματικά τον Θεό, λατρεύοντας άλλους θεούς. Ακριβώς, όμως, εκείνη τη στιγμή που κάθε ελπίδα μοιάζει πως έχει χαθεί, ήρθε ο Ιησούς Χριστός ως ο γαμπρός (Μάρκος 2:19-20, Ιωάννης 3:29-30). 

Ο Παύλος μάς βοηθά να καταλάβουμε τι πραγματικά σημαίνει αυτή η σχέση, όταν εξηγεί πως ο χριστιανικός γάμος είναι ένα –μικρής κλίμακας– μοντέλο της αγάπης του Χριστού για τον λαό Του (Εφεσίους 5:22-31). Ο άνδρας και η γυναίκα που ενώνονται ως μία σάρκα με τα δεσμά του γάμου αποτελούν την εικόνα της ένωσης του Χριστού και της Εκκλησίας Του σε ένα σώμα. Αυτή η σχέση εικονίζει τόσο τη θεμελιώδη διαφορά μεταξύ του Ιησού και των ανθρώπων παράλληλα με την καταπληκτική και αιώνια ενότητα που δίνει ζωή! 

Ενώ όμως, η Βίβλος «περιορίζει» τη σεξουαλική και την ρομαντική αγάπη μόνο στον γάμο με το αντίθετο φύλο, παράλληλα μάς καλεί να αγαπάμε βαθιά τους ανθρώπους του ίδιου φύλου. Ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Αυτή είναι η δική μου εντολή: να αγαπάτε ο ένας τον άλλο, όπως εγώ σας αγάπησα. Κανείς δεν έχει μεγαλύτερη αγάπη, από κείνον που θυσιάζει τη ζωή του για χάρη των φίλων του» (Ιωάννης 15:12-13). Συχνά, οι άνθρωποι λένε πως “love is love”, δηλαδή πως κάθε είδους αγάπη είναι αποδεκτή. Από την άλλη, η Βίβλος μάς διδάσκει πως ο Θεός είναι αγάπη και πως αποκτούμε εικόνες αυτής της αγάπης μέσα από διαφορετικές σχέσεις, όπως η σχέση μεταξύ συζύγων, γονιού και παιδιού και φίλων.  read more

Προσευχή για την Ιταλία

Προσευχή για την Ιταλία

Οι Ιταλοί αδελφοί μας προσεύχονται για τη χώρα τους.

Μπορούμε με τα δικά τους αιτήματα να προσευχηθούμε κι εμείς για εκείνους.

 

Προσευχή ώστε ο Θεός να θεραπεύσει τη χώρα μας

  • Προσευχόμαστε ο Κύριος να φέρει φυσική και συναισθηματική θεραπεία μέσα σ’ αυτή την κρίση και για την εξάπλωση το ιού. Πάνω απ’ όλα, προσευχόμαστε για μια πνευματική θεραπεία, αλλά ακόμα και πρώτιστα: ας είναι αυτή μια ευκαιρία για μια αναζωπύρωση για το Ευαγγέλιο και για μια βιβλική μεταρρύθμιση. 
  • Ζητάμε από τον Θεό να επέμβει στις ζωές των ανθρώπων και να παρηγορήσει όσους θρηνούν, υποφέρουν ή φοβούνται.
  • Ευχαριστούμε τον Θεό που μπορούμε να εμπιστευτούμε στην κυρίαρχη εξουσία Του, που τα πάντα είναι κάτω από τον έλεγχό Του, και ζητάμε συγχώρηση για όλες εκείνες τις φορές που αφήσαμε τους εαυτούς μας να καταληφθούν από φόβο, νομίζοντας ότι είμαστε ικανοί να έχουμε τον έλεγχο.

 

Προσευχή για την εκκλησία

  • Προσευχόμαστε η Εκκλησία στην Ιταλία να καταλάβει τη σημασία της κλήσης της και γι’ αυτό να παραμείνει πιστή στον Χριστό και το Ευαγγέλιό Του, όντας φως σε αυτή την ώρα του πόνου, ενωμένη, μια ευλογία για την ιταλική κοινωνία, έτοιμη κι ευαίσθητη στις ανάγκες της χώρας.
  • Είμαστε ευγνώμονες για τη μαρτυρία του βιβλικού Ευαγγελίου στη χώρα μας, και γι’ αυτούς που έφεραν αυτή τη μαρτυρία του Ευαγγελίου εδώ πολύ πριν από μας.
  • Προσευχόμαστε για συγχώρηση για όλες αυτές τις φορές που έχουμε χωριστεί ή αποσυντονιστεί από περιφερειακά θέματα.

 

Προσευχή για τις αρχές

  • Προσευχόμαστε για τις πολιτικές και ιατρικές αρχές, που αντιμετωπίζουν μια κατάσταση χωρίς σταθερές. Ας είναι ο Θεός που θα τους οδηγεί και εμπνέει.
  • Προσευχόμαστε για τους γιατρούς και όλο το νοσηλευτικό προσωπικό που βρίσκονται κάτω από πίεση, ώστε ο Θεός να τους προστατεύει κι ευλογεί.
  • Προσευχόμαστε για εκείνους που θα πρέπει να υπομείνουν τις οικονομικές συνέπειες αυτής της κρίσης, ας γίνει η διαχείρισή της με πνεύμα ισότητας και δικαιοσύνης, με μέριμνα για τους πιο αδύναμους ανθρώπους που βρίσκονται σε δυσκολία.
  • Εκφράζουμε την ευχαριστία μας για κάθε φορέα και υπηρεσία υγείας που επιζητούν να φροντίσουν τους πολίτες μας.

 

Πηγή: evangelicalfocus.com

Oι προκλήσεις και οι ευκαιρίες μιας κρίσης

Oι προκλήσεις και οι ευκαιρίες μιας κρίσης

[Το κείμενο που ακολουθεί είναι η διευρυμένη διατύπωση κάποιων σκέψεών μου που παρουσιάστηκαν σε μία σύντομη συνέντευξη μου για το City to City Europe με γενικό τίτλο: Α Centered Approach to a Crisis]

Οι προκλήσεις

1. Δεν είναι όλες οι κρίσεις το ίδιο. Ούτε και όλες γεννούν τις ίδιες αντιδράσεις και στάσεις. Ο David Brooks υποστήριξε ότι “κάποιες καταστροφές, όπως τυφώνες και σεισμοί μπορούν να φέρουν τους ανθρώπους κοντά αλλά εάν η ιστορία μας διδάσκει κάτι τότε οι πανδημίες συνήθως απομακρύνουν τον έναν από τον άλλο”. Η συγκεκριμένη κρίση ανήκει στο δεύτερο είδος. Είναι μία κρίση που γεννά κοινωνικό φόβο και απόσταση. Ακούμε συχνά ότι ο κώδικας συμπεριφοράς μας είναι το να βλέπουμε τον εαυτό μας ως πιθανό φορέα. Η άλλη πλευρά αυτής της θεώρησης είναι φυσικά το να δούμε όλους τους άλλους ως πιθανούς φορείς και κατά συνέπεια ως απειλή. Είναι μια κρίση λοιπόν που χτυπά τον κοινωνικό ιστό. Κι εδώ βρίσκεται το παράδοξο. Από την μία το πρόβλημα αυτό μας θυμίζει το πόσο αλληλοεξαρτώμενοι είμαστε από τους άλλους και από την άλλη μας αποξενώνει από αυτούς. Αναδεικνύει την σπουδαιότητα του “δήμου” (επι-δημία / παν-δημία) αλλά και απελευθερώνει ένστικτα εγωϊστικού αμοραλισμού όταν αδειάζουμε τα ράφια για μας, αδιαφορώντας για τους άλλους.

2. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που επίσης διαφοροποιεί τις κρίσεις είναι ότι για κάποιες μπορείς να εντοπίσεις τα αίτια και να ιχνηλατήσεις τον φταίχτη. Για την οικονομική κρίση του 2009 υπήρχε κάποιος φταίχτης για να θυμώσουμε εναντίον του: ήταν η Ευρώπη, η Γερμανία, η Μέρκελ, το IMF, οι πολιτικοί μας ή ό,τι τέλος πάντων κάποιος διάλεγε να πιστέψει. Υπάρχουν όμως κάποιες κρίσεις που δεν είναι πολιτικές αλλά υπαρξιακές. Δεν ξέρεις ποιον να ψέξεις. Ποιος φταίει για τον σεισμό; Για το τσουνάμι; Ή τώρα, ποιος φταίει για τον κορωνοϊό; Με ποιους πρέπει να τα βάλουμε; Όταν δεν βρίσκεις άλλον φταίχτη τότε η οργή συχνά προσανατολίζεται προς τον Θεό και τα ερωτήματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα και πολύπλοκα. 

3. Μία ακόμη πρόκληση σε συνθήκες σαν κι αυτήν είναι η καλλιέργεια και αποδοχή μίας μοιρολατρικής μηδενιστικής στάσης απέναντι στη ζωή και γενικά στην ύπαρξη. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία τoυ βιβλίου Epidemics and Society, του σημαντικού μελετητή του φαινομένου της επιδημίας Frank Snowden είναι η ανάγνωση του έργου του Άντον Τσέχωφ μέσα από το πρίσμα του ότι ο ίδιος ήταν θύμα της επιδημίας της φυματίωσης.  Ένα χαρακτηριστικό έργο του είναι οι Τρεις Αδελφές, έργο που έγραψε στο τέλος της ζωής του από φυματίωση. Όπως όλα τα έργα του, έτσι και αυτό περιγράφει ζωές ανθρώπων εγκλωβισμένων σε συνθήκες έξω από τον έλεγχό τους, ανήμπορων να αντιδράσουν και να αποφασίσουν για τον εαυτό τους, παγιδευμένους. Δεν έχουμε τον χώρο να περιγράψουμε όλη την πλοκή. Στο τέλος του έργου και καθώς όλα τα όνειρα και οι φιλοδοξίες έχουν ξεφτίσει, λέει η Ειρήνα, μία από τις αδελφές:“Θα ‘ρθει καιρός που όλοι θα ξέρουμε γιατί γίνονται όλ’ αυτά, γιατί αυτός ο πόνος. Δε θα υπάρχουν πια μυστήρια. Τώρα όμως πρέπει να ζήσoυμε, πρέπει να δουλέψουμε. Μόνο να δουλέψουμε!”. Όμως η επόμενη φράση του Τσεμπουτικιν την ώρα που διαβάζει μια εφημερίδα είναι “δε βαριέσαι! Δε βαριέσαι! Η σκηνή έχει ιδιαίτερη δύναμη: διαβάζει τα “νέα” και αναφωνεί, σε μία πιο κυριολεκτική απόδοση της φράσης, “όλα μένουν τα ίδια, όλα μένουν τα ίδια”! Το έργο κλείνει με την φράση, “αν ξέραμε μονάχα! Αν ξέραμε μονάχα!” Αλλά φυσικά δεν ξέρουμε…

Η αναζήτηση του νοήματος μέσα στην συνθήκη μιας πανδημίας εκλείπει και βουλιάζουμε σε ένα ακατανόητο, βαρετό συνεχές μέσα στο οποίο νιώθουμε εγκλωβισμένοι. Αυτή η συνθηκολόγηση φυσικά ματαιώνει την αναζήτηση καθιστώντας την πράξη της μαρτυρίας ανούσια. 

4. Τέλος σημειώνω μία πρόκληση που έχει να κάνει κυρίως με την εκκλησία και όχι με την ευρύτερη κοινωνία. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι virtual λατρείες δεν υποκαθιστούν την εμπειρία της εκκλησίας! Ο Χριστιανισμός έχει στο κέντρο το γεγονός της “ενσάρκωσης”. Το “σώμα”, η “επαφή”, “η εγγύτητα” είναι αδιαπραγμάτευτα στοιχεία της λατρείας μας. Η εκκλησία έχει ως συστατική προϋπόθεσή της την “κλήση εκ”. Δεν έρχεται σε μένα αλλά εγώ κινούμαι προς αυτήν και η κίνηση αυτή την συγκροτεί και την υποστασιοποιεί. Φυσικά η τεχνολογία που μας φέρνει την εκκλησία και την κοινότητα στο σπίτι μας είναι ένα χρήσιμο εργαλείο και το χρησιμοποιούμε με χαρά. Υπάρχει ο κίνδυνος όμως να μπερδέψουμε αυτό που είναι μία “αναγκαία” και “κατ’ οικονομία” χρήση με μία αλλαγή τρόπου ύπαρξης.  

Οι παραπάνω είναι προκλήσεις που βαραίνουν κι εμάς αλλά δυσκολεύουν και την μαρτυρία της εκκλησίας. Από την άλλη όμως υπάρχουν και ευκαιρίες.

Οι ευκαιρίες

Από την άλλη όμως ίσως μία πανδημία όπως αυτή να γεννά νέες ευκαιρίες.

1. Η ματαίωση για την οποία μιλήσαμε έχει μία ιδιαίτερη πτυχή που αξίζει να σημειώσουμε. Οι άνθρωποι σε κρίσεις σαν κι αυτήν που αντιμετωπίζουμε συνειδητοποιούν το πόσο λίγο έλεγχο έχουν πάνω στη ζωή τους. Ακόμη και η δυσκολία να εντοπίσουμε και να ενοχοποιήσουμε κάποιον “φταίχτη” επιτείνει το αίσθημα αυτό. Αυτό είναι ένα από τα θέματα που ανέδειξε ο Καμύ στο έργο του “Η Πανούκλα”. 

Γράφει:

Η βλακεία είναι ανθεκτική, κι αυτό μπορεί να το καταλάβει όποιος δεν σκέφτεται πάντα και μόνο τον εαυτό του. Και ως προς τούτο, οι συμπλίτες μας ήταν σαν όλο τον κόσμο, σκέφτονταν μόνο τον εαυτό τους, μ’ άλλα λόγια, ήταν ανθρωπιστές: δεν πίστευαν στις συμφορές. Η συμφορά δεν έχει ποτέ ανθρώπινα μέτρα, για αυτό λέμε πάντα πως η συμφορά είναι εξωπραγματική, ένα κακό όνειρο που θα περάσει. Δεν περνά όμως πάντοτε, και μόνο οι άνθρωποι περνούν, από εφιάλτη σε εφιάλτη, και πρώτοι απ’ όλους οι ανθρωπιστές, επειδή δεν είχαν λάβει προληπτικά μέτρα. Οι συμπολίτες μας δεν έφταιγαν περισσότερο απ’ όλους τους άλλους, απλώς ξεχνούσαν τι θα πει μετριοφροσύνη, νόμιζαν ότι έχουν την κατάσταση στα χέρια τους και πως οι συμφορές ήταν απίθανες. Έτσι, εξακολουθησαν να κυνηγούν τις ‘υποθέσεις’ τους, να ετοιμάζονται για ταξίδια, να έχουν απόψεις. Πώς να σκεφτούν μια πανούκλα που καταργεί το μέλλον, τις μετακινήσεις, τις συζητήσεις; Πίστευαν πως ήταν ελεύθεροι, όμως ποτέ κανείς δεν θα’ναι ποτέ ελεύθερος όσο υπάρχουν συμφορές read more

Πρακτικές συμβουλές από τον Λούθηρο την ώρα μιας πανδημίας

Πρακτικές συμβουλές από τον Λούθηρο την ώρα μιας πανδημίας

Τον Αύγουστο του 1527 μ.Χ. στην Βιττεμβέργη εμφανίστηκε μία αναβίωση της επιδημίας του “μαύρου θανάτου” ή αλλιώς της “μαύρης” ή “βουβωνικής πανώλης”. Η γυναίκα του Λουθήρου, Καταρίνα φον Μπόρα, ήταν έγκυος. Αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να μείνουν και να υπηρετήσουν όσους είχαν ανάγκη. Ποια ήταν η ποιμαντική συμβουλή του; Αξίζει να την διαβάσουμε και να την ακολουθούμε.

“Θα ζητήσω από τον Θεό να μας προστατέψει με το έλεός του. Μετά θα απολυμάνω, θα καθαρίσω τον αέρα, θα βοηθήσω ανθρώπους να πάρουν το φάρμακό τους και θα πάρω κι εγώ το δικό μου. Θα αποφύγω τόπους και πρόσωπα όπου η παρουσία μου δεν είναι απαραίτητη, ώστε να μην μολυνθώ κι ενδεχομένως να κάνω κακό και να μολύνω άλλους, κι έτσι να προκαλέσω τον θάνατό τους ως αποτέλεμα της αμέλειάς μου. Αν ο Θεός θέλει να με πάρει κοντά του, θα με βρει σίγουρα, και έχω κάνει αυτό που ανέμενε από μένα κι επομένως δεν ευθύνομαι ούτε για τον δικό μου θάνατο ούτε τον θάνατο άλλων. Αν παρ’ όλα αυτά ο γείτονάς μου με έχει ανάγκη, δεν θα αποφύγω τόπο ή πρόσωπο, θα πάω ελεύθερα όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Βλέπετε αυτή είναι μια τέτοιου είδους θεοσεβούμενη πίστη, γιατί δεν είναι ούτε εγωιστικά συντηρητική ούτε τολμηρά απερίσκεπτη, και δεν πειράζει τον Θεό.”

Luther’s Works; Vol. 43, σελ. 132

Ο Θουκυδίδης, ο Καμύ και τα διαχρονικά μαθήματα μιας πανδημίας

Ο Θουκυδίδης, ο Καμύ και τα διαχρονικά μαθήματα μιας πανδημίας

Ακολουθούν λίγες σειρές στοχασμού με αφορμή δύο αποσπάσματα από δύο πολύ διαφορετικά έργα που εντούτοις ασχολούνται με ένα κοινό θέμα: μια πανδημία!

Ο Θουκυδίδης και η συμπύκνωση του χρόνου στο παρόν

Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο ο Θουκυδίδης περιγράφει τις συνέπειες του λοιμού στη ζωή των ανθρώπων. Γράφει,

“Αλλά η λοιμική προκάλεσε και πολλά άλλα κακά που πρώτη φορά αναφάνηκαν στην πολιτεία, γιατί ο καθένας τολμούσε πιο φανερά, τώρα, να κάνει πράγματα που πριν τα έκανε κρυφά, και τούτο επειδή έβλεπαν πόσο απότομη είναι η μεταβολή της τύχης του ανθρώπου. Πλούσιοι πέθαιναν ξαφνικά και φτωχοί, που δεν είχαν ποτέ τίποτε, τους κληρονομούσαν κι έπαιρναν αμέσως όλη τους την περιουσία. Έτσι, οι περισσότεροι, βλέποντας πόσο εφήμερος είναι ο πλούτος και αβέβαιη η ζωή, βιάζονταν να ξοδέψουν τα χρήματά τους και να τα χαρούν. Κανείς δεν ήταν πια πρόθυμος να υποβληθεί σ᾽ οποιοδήποτε κόπο για κάτι που άλλοτε μπορούσε να φανεί χρήσιμο, και τούτο επειδή σκεπτόταν ότι ήταν πιθανό να πεθάνει προτού τελειώσει εκείνο για το οποίο θα κόπιαζε. Η ευχαρίστηση της στιγμής και το άμεσο κέρδος κατάντησε να θεωρείται και καλό και χρήσιμο. Ούτε ο φόβος των Θεών ούτε οι νόμοι των ανθρώπων τους συγκρατούσαν. Επειδή έβλεπαν ότι όλοι πέθαιναν, χωρίς διάκριση, δεν είχαν πια την αίσθηση του τί ήταν ευσέβεια και τί δεν ήταν και κανείς δεν πίστευε πως θα γλυτώσει απ᾽ την αρρώστια για να δώσει λόγο και να τιμωρηθεί για τις άδικες πράξεις του. Όλοι θεωρούσαν ότι η τιμωρία, που κρεμόταν κιόλας πάνω απ᾽ το κεφάλι τους, ήταν πολύ βαρύτερη από κάθε άλλην κι έπρεπε, προτού την υποστούν, να χαρούν κάπως τη ζωή (Πελοποννησιακός Πόλεμος 2.53)

Ο άνθρωπος βλέπει τον θάνατο και αντί να στραφεί στο επέκεινα επιλέγει να “διασκεδάζει έως θανάτου” (δες το σχετικό βιβλίο του Neil Postman, Amusing Ourselves to Death). 

Ο Καμύ και η απομυθοποίηση της ελευθερίας

Στο έργο του Καμύ, Η Πανούκλα διαβάζουμε για την πανδημία στην πόλη του Οράν. Γράφει,

“Η βλακεία είναι ανθεκτική, κι αυτό μπορεί να το καταλάβει όποιος δεν σκέφτεται πάντα και μόνο τον εαυτό του. Και ως προς τούτο, οι συμπλίτες μας ήταν σαν όλο τον κόσμο, σκέφτονταν μόνο τον εαυτό τους, μ’ άλλα λόγια, ήταν ανθρωπιστές: δεν πίστευαν στις συμφορές. Η συμφορά δεν έχει ποτέ ανθρώπινα μέτρα, για αυτό λέμε πάντα πως η συμφορά είναι εξωπραγματική, ένα κακό όνειρο που θα περάσει. Δεν περνά όμως πάντοτε, και μόνο οι άνθρωποι περνούν, από εφιάλτη σε εφιάλτη, και πρώτοι απ’ όλους οι ανθρωπιστές, επειδή δεν είχαν λάβει προληπτικά μέτρα. Οι συμπολίτες μας δεν έφταιγαν περισσότερο απ’ όλους τους άλλους, απλώς ξεχνούσαν τι θα πει μετριοφροσύνη, νόμιζαν ότι έχουν την κατάσταση στα χέρια τους και πως οι συμφορές ήταν απίθανες. Έτσι, εξακολουθησαν να κυνηγούν τις ‘υποθέσεις’ τους, να ετοιμάζονται για ταξίδια, να έχουν απόψεις. Πώς να σκεφτούν μια πανούκλα που καταργεί το μέλλον, τις μετακινήσεις, τις συζητήσεις; Πίστευαν πως ήταν ελεύθεροι, όμως ποτέ κανείς δεν θα’ναι ποτέ ελεύθερος όσο υπάρχουν συμφορές”

Αν υπάρχει κάτι που μας διδάσκει αυτή η πανδημία είναι το πόσο ανοχύρωτος και εύθραστος είναι ο άνθρωπος. Στην γλώσσα της Οικονομίας υπάρχει το “φαινόμενο της πεταλούδας” το οποίο ουσιαστικά λέει ότι αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, τότε μπορεί να προκαλέσει έναν τυφώνα στην άλλη άκρη της Γης. Πόσο τελικά “ελεύθερος” είναι ο άνθρωπος; 

Eπίλογος

Και τα δύο αυτά φαινόμενα έχουν θεολογική φόρτιση και σημασία! Η “ανθρωπολογία” της Βίβλου ακτινογραφεί τον άνθρωπο και φτάνει στις ίδιες διαπιστώσεις. Ο εγκλωβισμός του ανθρώπου στο παρόν διαπιστώνεται από την Αγία Γραφή για τις ημέρες του Νώε όπου μπροστά στον επερχόμενο κατακλυσμό, οι άνθρωποι “έτρωγαν και έπιναν, παντρεύονταν και πάντρευαν ως την ημέρα που μπήκε ο Νώε στην κιβωτό. Δεν κατάλαβαν τίποτε, ώσπου ήρθε ο κατακλυσμός και τους αφάνισε όλους” (Ματθαίος 24:38 – 39). Επίσης, η φενάκη της ελευθερίας του ανθρώπου αναδεικνύεται στην προς Ρωμαίους 8:22 – 23 όπου διαβάζουμε “ότι ως τώρα όλη η κτίση στενάζει και κραυγάζει από πόνο, σαν την ετοιμόγεννη γυναίκα. Κι όχι μόνο η κτίση. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς”. Ζούμε μέσα στον κλοιό της φθοράς και του θανάτου. 

Άραγε η τωρινή εμπειρία θα επιβεβαιώσει τα ως τώρα δεδομένα ή θα μας κάνει να στραφούμε Αλλού; Θα μας κάνει να αναλογιστούμε τα Αιώνια και να ανοιχτούμε σε Αυτόν που μπορεί να μας δώσει ελευθερία και να νοηματοδοτήσει τη ζωή μας μπολιάζοντάς την με ελπίδα;  

 

Γιώτης Κανταρτζής

Φέρνοντας την Ιερουσαλήμ στην Βαβυλώνα

Φέρνοντας την Ιερουσαλήμ στην Βαβυλώνα

Τις μέρες αυτές η εκκλησία μας ανέλαβε την διοργάνωση ενός συνεδρίου για τα Νότια Βαλκάνια, το Movement Day. Το βασικό του θέμα είναι το πώς η πόλη θα αγγιχθεί από το ευαγγέλιο. Μία από τις βασικές αρχές που διατυπώθηκαν είναι το ότι για να γίνει αυτό, έχει κομβική σημασία το πώς οι Χριστιανοί ζουν ανοιχτά την πίστη τους μέσα στην καθημερινότητά τους. Τι σημαίνει όμως αυτό; Είναι μόνο το να δίνουμε την μαρτυρία μας; Ένας από τους ομιλητές του συνεδρίου ήταν o Toni Gogu πρών υφυπουργός Δικαιοσύνης της Αλβανίας και νυν πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου των Τιράνων. Μας παρουσίασε το πώς νωρίς στην καριέρα του ήρθε αντιμέτωπος με την ερώτηση: έχει θέση ο Θεός μέσα στο δικαστικό σύστημα; Ενδιαφέρεται για αυτό; Κι αν ναι τι σημαίνει αυτό για κάποιον που θέλει να Τον ακολουθήσει; Η μαρτυρία του ήταν συναρπαστική και διδακτική. Δεν θα την αναπαράγω εδώ. Θα ήθελα όμως να σταθώ μόνο σε ένα σχόλιό του που μου έκανε τρομερή εντύπωση. Μιλώντας για τον Δανιήλ που προσπαθεί να ζήσει ως πιστός μέσα στην Βαβυλώνα αναφέρθηκε στη συνήθεια του Δανιήλ να προσεύχεται με τα παράθυρα ανοιχτά προς την Ιερουσαλήμ. Συχνά, σχολίασε, θεωρούμε ότι αυτό το έκανε για να “στείλει” την προσευχή του προς την Ιερουσαλήμ. Ίσως αξίζει να σκεφτούμε ότι η κατεύθυνση ήταν η ακριβώς αντίθετη. Δηλαδή, το έκανε για να “φέρει” την Ιερουσαλήμ στην Βαβυλώνα. Τι σημαίνει άραγε για τον καθένα μας το να φέρουμε την “Ιερουσαλήμ” – δηλαδή τις αρχές και τον αέρα της πόλης του Θεού μέσα στην Βαβυλώνα της καθημερινότητάς μας; Απαντώντας αυτό το ερώτημα θα αρχίσουμε να διαμορφώνουμε μία θεολογία της εργασίας κάτι που έχουμε όλοι τόσο ανάγκη!

Pin It on Pinterest