Περικυκλωμένος από ταύρους, λιοντάρια να τον ξεσκίζουν, άγρια σκυλιά να τον απειλούν, αγριοβούβαλους να τον τρυπούν με τα κέρατά τους – έτσι νιώθει ο Ψαλμωδός. Και ο Ψαλμός αυτός μας δείχνει το πως ο άνθρωπος της πίστης μπορεί να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση, να αντιδράσει μπροστά σε απειλητικά προβλήματα. Θα σταθούμε σε πέντε συμβουλές, οδοδείκτες σε μία πορεία μέσα και πέρα από τα προβλήματα.
1. Να είσαι προετοιμασμένος. Παλαιά επικρατούσε η άποψη ότι το βιβλίο των Ψαλμών είναι μία ασύνδετη ανθολογία προσευχών που απλά συγκεντρώθηκαν σε ένα βιβλίο. Όλο και περισσότερο όμως επικρατεί η άποψη ότι μιλούμε για το “βιβλίο” των Ψαλμών. Τονίζεται η αξία της μελέτης των Ψαλμών στην συνάφειά τους. Ο Ψαλμός 22 ακολουθεί τον Ψαλμό 21. Ο Ψαλμός αυτός όπως και ο προηγούμενός του είναι βασιλικοί ψαλμοί, δηλαδή ως θέμα έχουν την προστασία του βασιλιά από τον Θεό. Ιδιαίτερα ο Ψαλμός 21 καταλήγει με μία θριαμβική νότα μιλώντας για εχθρούς που “σ’ άτακτη θα τραπούν φυγή” και για τους πιστούς που “θα τραγουδάμε και θα μεγαλύνουμε τα κατορθώματά σου (του Θεού)” (εδ.13 και 14). Αν είχαμε μόνο τον Ψαλμό αυτό και στήναμε όλην την θεολογία μας σε αυτόν θα πιστεύαμε ότι αυτός που εμπιστεύεται τον Θεό περνά από την ζωή ανέφελος, αλώβητος, ανέγγιχτος από το κακό. Όμως τον Ψαλμό 21 τον ακολουθεί ο Ψαλμός 22 με όλα αυτά τα “θηρία” να κυκλώνουν και να ξεσκίζουν το ταλαίπωρο ψαλμωδό. Η αλληλουχία αυτή μας προσφέρει μία ισορροπία και ουσιαστικά μας προετοιμάζει. Ο πιστός δεν αιφνιδιάζεται από τα προβλήμα καθώς ξέρει ότι η ζωή δεν είναι μόνο ή πάντα η εμπειρία του Ψαλμού 21 αλλά υπάρχει και η ώρα του Ψαλμού 22.
2. Μίλα για τις εμπειρίες σου μέσα από την γλώσσα της γραφής. Το πώς μιλούμε και περιγράφουμε τις εμπειρίες μας έχει τεράστια σημασία. Τα ονόματα που δίνουμε δεν περιγράφουν απλά αλλά νοηματοδούν τις εμπειρίες μας. Βλέπουμε έτσι τον Κύριό μας Ιησού την ώρα του σταυρικού μαρτυρίου του να “μιλά” για τα βιώματά Του με περικοπές από την Βίβλο. Έτσι κράζει από τον σταυρό “Θεέ μου, Θεέ μου γιατί με εγκατέλειψες;” κάνοντας μία αναφορά στον Ψαλμό 22. Την ώρα της πορείας προς τον Γολγοθά κάνει μία αναφορά στον Ωσηέ 10:8 (δες Λουκάς 23:30). Και επίσης την ώρα του θανάτου του, στον Ψαλμό 31:6. Αυτό έχει τεράστια σημασία. Είναι άλλο πράγμα να πεις “πάει ξόφλησα” και άλλο “εις χείρας Σου παραδίδω το πνεύμα μου”. Μιλούν για την ίδια εμπειρία αλλά την φωτίζουν και ερμηνεύουν εντελώς διαφορετικά και αυτό κάνει τεράστια διαφορά στην πρόσληψή της!
3. Θυμήσου το παρελθόν. Ξανά και ξανά ο Ψαλμωδός συνδέει το δεινό παρόν του με την ανάμνηση της πιστότητας του Θεού στο παρελθόν. Έτσι στα εδ. 2 – 3 εκφράζει το παράπονό του για την θλίψη του και στο εδ. 4 ξεκινά με την λέξη “αλλά”. Η λέξη αυτή αντιστέκεται στην μονοσήμαντη ανάγνωση της πραγματικότητας. Υπάρχει αυτό που τώρα βιώνω “αλλά” υπάρχει και κάτι ακόμη. Αναφέρεται λοιπόν στην συλλογική μνήμη των ενεργειών του Θεού στην ιστορία του λαού Του στο παρελθόν (εδ. 4 – 6). Όμως στο εδ. 7 έχουμε ένα ακόμη “αλλά”. Η ανθρώπινη εμπειρία δεν είναι “γραμμική”. Δηλαδή εκεί που νομίζεις ότι βρήκες ισορροπία πέφτεις ξανά κάτω, ξεκινάς ξανά από τα ίδια: “αλλά εγώ είμαι σκουλήκι κι όχι άνθρωπος….”. Το θέμα ξανά είναι η πίεση του παρόντος. Όμως στα εδ. 10 – 11 στρέφει πάλι πίσω στο παρελθόν της σχέσης του με τον Θεό. Αυτό το “μπρος – πίσω” περιγράφει τόσο καλά την ανθρώπινη συνθήκη. Ο Ψαλμωδός θυμάται το παρελθόν για να αντιμετωπίσει το παρόν.
4. Κάνε υπομονή. Μερικές φορές τα ερωτήματά μας θα απαντηθούν αλλά μετά από καιρό. Είπαμε ήδη ότι πρέπει να δούμε τους Ψαλμούς μέσα στο πλαίσιό τους, μέσα στο “βιβλίο” των Ψαλμών. Και όπως πριν αντιπαραβάλλαμε τον Ψαλμό 22 με τον προηγούμενό του, αξίζει τώρα να τον συνδέσουμε και με τον επόμενο. Έτσι στον Ψαλμό 23 διαβάζουμε “ο Κύριος είναι ο ποιμήν μου… δεν θέλω φοβηθεί κακόν διότι συ είσαι μετ’ εμού”. Μερικές φορές αξίζει να περιμένουμε την επόμενη σελίδα και ίσως εκεί να βρίσκεται η απάντηση στο ερώτημα που μας πιέζει σήμερα! Μάλιστα προχωρώντας στον Ψαλμό 27 διαβάζουμε μία άμεση απάντηση στο έρωτημα του “Θεέ μου γιατί με εγκατελείπεις;” (22:1). Διαβάζουμε τον Ψαλμωδό να ομολογεί “η μάνα κι ο πατέρας μου μ’ εγκατέλειψαν, μα ο Κύριος με δέχεται”!
5. Εμπιστέψου τον Χριστό. Ο Ψαλμός αυτός είναι ο Ψαλμός του Χριστού. Περιγράφει προφητικά το σταυρικό μαρτύριο του Μεσσία. Τα εδ. 8 – 9 και 19 περιγράφουν εμπειρίες του Χριστού στο σταυρό. Επίσης η λεπτομέρεια στο εδ. 17 στην μετάφραση των Εβδομήκοντα ότι “τρύπησαν” (ὤρυξαν) τα χέρια και τα πόδια παραπέμπει στο μαρτύριο του Κυρίου μας. Ο Ψαλμός αυτός λοιπόν μας θυμίζει αυτό που διαβάζουμε στην Εβραίους 4:15 – 16 ότι ο αρχιερέας μας μπορεί να μας καταλάβει γιατί δοκιμάστηκε σε όλα! Τελικά η αναφορά του Χριστού στα λόγια του Ψαλμού είναι ένας ακόμη τρόπος ενσαρκωμένης “ταύτισης” του Λόγου με την εμπειρία του ανθρώπου. Ο Χριστός ξέρει τον πόνο μας και για αυτό μεσιτεύει για μας.